LISTA KONTROLNA ZABURZEŃ PRZETWARZANIA SENSORYCZNEGO (W KAŻDYM WIEKU) – ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ (SMD)
1. Sygnały ostrzegawcze dla nadwrażliwości dotykowej
Dziecko z nadwrażliwością dotykową ma niektóre z następujących objawów:
- unika dotykania twarzy
- nie lubi być trzymane na rękach
- ma trudności z zabiegami pielęgnacyjnymi (obcinanie włosów i paznokci)
- nie lubi mycia włosów
- nie lubi brania prysznica
- może reagować agresywnie na nieoczekiwany dotyk
- nie lubi być dotykane nawet w przyjazny sposób
- nie lubi być całowane
- unika zabrudzenia się w zabawie
- unika chodzenia boso
- preferuje długie rękawy i spodnie nawet w upalne dni
- ma wyjątkowo silne łaskotki
- wycofuje się z sytuacji
- unika siedzenia blisko innych dzieci
2. Sygnały ostrzegawcze dotyczące dysfunkcji przedsionkowej
Dziecko z dysfunkcją przedsionkową – wysoką tolerancją na ruch, ma niektóre z następujących objawów:
- wydaje się być „w ruchu” przez cały czas
- ma trudności z siedzeniem w bezruchu
- musi być w ruchu, aby normalnie funkcjonować
- ma trudności ze skupieniem uwagi
- pragnie intensywnych doznań ruchowych, takich jak skakanie po łóżku i meblach
- podejmuje nadmierne ryzyko podczas zabawy
- wydaje się być podatne na wypadki
- nie doświadcza zawrotów głowy tak szybko, jak inne dzieci
- lubi wirować przez długi czas
Dziecko z dysfunkcją przedsionkową – niepewnością grawitacyjną, ma niektóre z następujących objawów:
- staje się niespokojne, gdy jego stopy odrywają się od ziemi
- bardzo boi się upadku
- boi się wspinania
- unika przyrządów na placach zabaw
- nie lubi być w pozycji głową w dół lub z głową odchyloną do tyłu
- unika skakania
- jest bardzo ostrożne podczas wchodzenia i schodzenia po schodach
- wydaje się powolne w nowych dla siebie ruchach
- unika chodzenia po nierównych powierzchniach
3. Sygnały ostrzegawcze dla dysfunkcji proprioceptywnych
Dziecko z dysfunkcją proprioceptywną ma niektóre z następujących objawów:
- ma trudności ze świadomością ciała
- ma trudności z planowaniem nowych ruchów
- ma trudności z rozpoznaniem, gdzie znajduje się jego ciało w stosunku do innych i przedmiotów
- stale gryzie przedmioty
- tupie stopami po podłodze podczas chodzenia
- celowo wpada na przedmioty
- zbyt lekko trzyma ołówek
- mocno naciska na papier podczas pisania
- ma trudności z pismem odręcznym i rysowaniem
- używa dużej siły podczas zabawy zabawkami i może je psuć
- ma trudności z podnoszeniem przedmiotów
4. Sygnały ostrzegawcze dla dysfunkcji przetwarzania wizualnego
Dziecko z dysfunkcją przetwarzania wizualnego ma niektóre z następujących objawów:
- nie umie pozostawać w linii podczas kolorowania lub pisania
- narzeka na podwójne lub rozmyte widzenie
- ma trudności z układaniem puzzli
- ma trudności z przepisywaniem z książek
- ma trudności ze znalezieniem czegoś w szufladzie
- ma trudności z podążaniem za poruszającym się obiektem
- pomija słowa podczas czytania
- może wydawać się „zdezorientowane”
- ma trudności z zadaniami motoryki drobnej
- nie rozumie pojęć prawo/lewo, góra/dół
- odwraca litery i cyfry
- czuje się niekomfortowo przy poruszających się przedmiotach i ludziach
5. Sygnały ostrzegawcze dla dysfunkcji przetwarzania słuchowego
Dziecko z dysfunkcją przetwarzania słuchowego ma niektóre z następujących objawów:
- łatwo rozprasza się hałasem
- ma trudności ze skupieniem uwagi
- wydaje się nie rozumieć tego, co zostało powiedziane
- denerwuje się w hałaśliwych miejscach
- wydaje się trudne do zrozumienia podczas mówienia
- ma trudności z jednoczesnym patrzeniem i słuchaniem
- mówi donośnym głosem
- ma ubogie słownictwo
- ma trudności z czytaniem
- zakrywa uszy, aby chronić się przed dźwiękiem
6. Sygnały ostrzegawcze dla dysfunkcji zmysłu węchu (dysfunkcja olfaktoryczna)
Dziecko z zaburzeniami węchu ma niektóre z następujących objawów:
- reaguje negatywnie lub nie lubi zapachów, których inne dzieci nie zauważają
- odmawia spożywania niektórych pokarmów ze względu na ich zapach
- jest wybredne przy jedzeniu
- ma mdłości od zapachów w toalecie
- przeszkadza mu/irytuje je zapach perfum lub wody kolońskiej
- przeszkadza mu zapach w supermarkecie
- może odmawiać zabawy zabawkami ze względu na ich zapach
7. Sygnały ostrzegawcze dla dysfunkcji zmysłu smaku
Dziecko z zaburzeniami smaku ma niektóre z następujących objawów:
- łatwo dławi się jedzeniem o określonych teksturach
- unika pewnych smaków
- jest wybredne przy jedzeniu
- ma zachcianki na określone pokarmy
- może gryźć lub lizać przedmioty nie nadające się do spożycia
- wkłada przedmioty do ust
- ma trudności z ssaniem, żuciem i połykaniem
8. Reakcje społeczne i emocjonalne
Dziecko z zaburzeniami modulacji sensorycznej może wykazywać niektóre z następujących reakcji społecznych/emocjonalnych:
- niska samoocena
- niska pewność siebie
- może wydawać się niespokojne
- ma trudności z tolerowaniem zmian w ustalonym harmonogramie dnia
- ma ścisły porządek dnia
- ma trudności z zabawą z innymi dziećmi
- łatwo się denerwuje
- nie upiera się przy zadaniach/łatwo się poddaje
- jest uparte lub niechętne do współpracy
- ma częste napady złości
- ma trudności z nawiązywaniem znajomości
- nie wyraża emocji
- potrzebuje wskazówek od dorosłych do zabawy
- prosi o wsparcie dorosłych
- ma trudności z interakcjami z innymi dziećmi
- przeskakuje z jednej czynności do drugiej
Informacje na temat listy kontrolnej SPD dostarczone zostały przez Centrum Terapii Dziecięcej Hopscotch
